Dylematy Obamy i Tołstoja

Felieton naczelnego • Były prezydent Stanów Zjednoczonych Barack Obama w swojej książce: „Odwaga nadziei” napisał pewne słowa, których po owym prezydencie raczej bym się nie spodziewał. Pozwólcie jednak, że je dziś przytoczę: „Wydaje się, że każdego dnia tysiące Amerykanów zajmując się codzienną rutyną - jak podrzucanie dzieci do szkoły, przejazd do biura, lot na spotkanie biznesowe, zakupy w centrum handlowym, próba utrzymania diety – zdaje sobie sprawę, że czegoś im brakuje. Dochodzą do przekonania, że praca, posiadane dobra, rozrywki, czy zwykły biznes, nie wystarczają. Chcą poczucia celu, jakiegoś narracyjnego wątku w życiu, czegoś co złagodzi chroniczną samotność, albo wzniesie ich ponad wyczerpujący i nieustający tok codziennego życia. Potrzebują zapewnienia, że jest ktoś, kto o nich dba i ich słucha, że ich przeznaczeniem nie jest po prostu podróż długą autostradą w nicość”. Piękne, głębokie i pouczające słowa. Nieprawdaż…?

Około wiek wcześniej w zupełnie innym kraju, innych okolicznościach i zapewne w innym kontekście, jeden z największych powieściopisarzy w dziejach ludzkości Lew Tołstoj przez całe swoje dorosłe życie miał podobne dylematy co zacytowany wcześniej Barack Obama. Według biografów pisarza, ten właśnie Tołstoj w swoim życiu próbował praktycznie wszystkiego. Jako młody mężczyzna zrezygnował z wiary w Boga i pełnymi garściami czerpał z życia (również nocnego) dwóch rosyjskich aglomeracji Moskwy i Petersburga. Znany był z tego, że upijał się do nieprzytomności, korzystał z domów uciech i trwonił wielkie pieniądze w hazardowym obłędzie. Kiedy wszedł w wiek dojrzały, postanowił się ustatkować i zrezygnował z grzesznych uciech na rzecz gromadzenia majątku. Dorobił się wielkich pieniędzy, sławy i znaczenia, ale i to go nie zadowoliło. W 1862 roku szczęśliwie się ożenił. Z kochającą żoną, którą i on bardzo kochał, doczekał się aż 13 dzieci. Jednak w swoich zapiskach w pewnym momencie stwierdził, że to „całkowicie odciągnęło go od wszelkich poszukiwań sensu życia”. Nie dziwota – 13 małych rosyjskich urwisów na pewno dało mu w kość!...